Als de dan 24-jarige Juliët op het punt staat om te overwinteren in het buitenland en tevergeefs de Bever afstruint voor een nieuwe backpack, besluit ze af te reizen naar Spanje. “Ik had op het internet een mooie backpack gezien, maar wilde die eerst in het echt aanschouwen. De enige plek waar ze hem hadden was Barcelona, dus besloot ik –met mijn spullen in een katoenen tas– daar naartoe te gaan.” Met haar spullen en de jaloersmakende verhalen van andere reizigers over Mallorca in haar gloednieuwe backpack is de keuze voor haar eindbestemming snel gemaakt.
Wat heb je op Mallorca gedaan?
“Ik wilde altijd al een keer vrijwilligerswerk doen via Workaway (een app waarmee je in het buitenland werkt in ruil voor onderdak, RK). Op Mallorca was slechts één host te vinden, die zijn beschikbaarheid op ‘misschien’ had staan. Ik vroeg de man of hij nog hulp kon gebruiken. De man antwoordde dat hij geen hulp nodig had, maar een vriendin van hem wel. Terwijl hij ons met elkaar in contact bracht, boekte ik alvast een ticket naar Palma, de hoofdstad van Mallorca. Toen ik de vrouw via Facetime ontmoette, vroeg ze wanneer ik er kon zijn. Ze was overdonderd toen ik zei dat ik morgen zou aankomen. Gelukkig was het voor haar een kleine moeite om mijn kamer klaar te maken. De vrouw was gescheiden, had een tweeling van elf en woonde op het landgoed van haar grootouders. Anderhalve week na mijn komst overleed haar vader. Terwijl zij meer tijd doorbracht met haar moeder en kinderen, kon ik het huis draaiende houden. Mijn aanwezigheid kwam dus als geroepen. Hoewel het een intensieve periode was, hebben we een sterke band opgebouwd. Ik ben er uiteindelijk acht maanden gebleven.”
Hoe voelt het om na zo’n overwintering weer aan te komen in Nederland?
“Dat is altijd weer even wennen. Afgelopen zomer, vlak voordat ik terugkeerde naar Nederland, zocht ik een baantje in de buurt als barista. Ik zag dat er een nieuwe koffietent zou openen in Deventer en vroeg de eigenaar of ze nog een barista zochten. Twee dagen voor ze open gingen ben ik aangenomen.”
“Geluk voelt voor mij als een explosie van vlinders in m’n hart.”
Schuilt geluk voor jou in koffie?
“Tussen 2016 en 2019 heb ik bij boerderijwinkel Lindenhoff in Baambrugge het ambacht van het koffie zetten geleerd. De barista die in de op het erf gelegen lunchroom De Tuinkamer werkte heeft me geleerd een perfecte espresso te bereiden. Pas toen ik het belang van een goede machine, bonen en melk onder ogen zag, stond ze me toe een cappuccino met latte art te maken. Zij heeft me geleerd de schoonheid in koffie te zien.”
Hoe uit geluk zich bij jou?
“Geluk voelt voor mij als een explosie van vlinders in m’n hart. Dat ervaar ik al als ik denk aan het bereiden van een goede kop koffie. Het grappige is dat ik zelf geen koffie nodig heb om mijn dag te beginnen. Ik begin met een liter water. Voor mij is de kunst van het zetten in contact met anderen belangrijker dan het drinken ervan.”
Dat klinkt alsof geluk voor jou zowel dichtbij (een kop koffie) als ver weg (overwinteren in het buitenland) is. Hoe vind je daar een goede balans in?
“In mei 2022 ben ik voor zes maanden naar Zuid-Amerika vertrokken. Om mijn eerste bestemming te bepalen heb ik alle landen op een briefje geschreven en in een pot gestopt. Het land dat ik er als eerste uit trok, zou mijn startpunt zijn. Dat werd Ecuador. Daarna ben ik nog op de bonnefooi naar Peru, Colombia en Argentinië geweest. Hoewel het prachtig was, kwam ik mezelf wel tegen door te snel te veel te willen zien. Toen ik weer thuis was, was ik helemaal uitgeput. Ik heb daar geleerd dat het kleine geluk net zo belangrijk is.”
Heb je in je leven ook ongeluk ervaren?
“In 2018 werd mijn zusje Florine gediagnosticeerd met lymfeklierkanker. Een diagnose waar wij als hele familie mee moesten leren omgaan. Op de dag dat mijn zusje te horen kreeg dat de behandeling aansloeg en ze op de weg terug was, kreeg ik te horen dat ik de ziekte van Lyme in me droeg. Desondanks heb ik nooit het gevoel gehad dat de ziekte chronisch zou zijn, hoewel dat wel zou kunnen. Een groot aantal patiënten belandt in een rolstoel, waar ze vervolgens maar moeilijk uitkomen. Bij mij was dat gelukkig niet het geval, al had ik door de ziekte wel moeite met praten, traplopen en wandelen. Ik sliep nachten van veertien uur en werd alsnog vermoeid wakker. Lyme is een infectieziekte die zich uit in een zeurende, verlammende vermoeidheid. Desondanks is het belangrijk om in beweging te blijven, anders gaat de aftakeling nog sneller. De ziekte heeft me geleerd andere keuzes te maken in het leven. Niet alleen energie spenderen, maar ook opladen. Ja zeggen tegen jezelf is soms ook nee zeggen tegen een ander. Dat was iets dat ik voorheen moeilijk vond.”
“Emoties duren gemiddeld maar 90 seconden.”
Twee ernstige ziektes in dezelfde familie is zeer ingrijpend. Wat deden jullie om dat te verwerken?
“Mijn moeder hield zich altijd al bezig met mindfulness en heeft ons daar ook mee geïntroduceerd. We vonden rust in meditatie, energetisch werk, voeding, eigenlijk op alle vlakken. Het heeft ons heel erg geholpen om het moment aan te gaan. Als dat betekende dat we moedeloos in tranen uitbarstten op een ziekenhuiskamer dan deden we dat. Emoties duren gemiddeld maar 90 seconden. Het verhaal dat je eromheen creëert, bijvoorbeeld door het niet te willen uiten, veroorzaakt het lijden. Kijk maar naar kinderen, die kunnen het ene moment alles bij elkaar huilen en het volgende moment alles weer vergeten zijn. Als je je verdriet uit, is het weliswaar even heftig, maar dan heb je het wel gelijk verwerkt.”
Moet je je voor die uitingsvorm niet juist heel bewust zijn van je eigen emoties?
“Daar zit wel een bepaalde lijn in. Van veel emoties die we ervaren zijn we ons namelijk niet bewust. Zelf heb ik veel baat gehad bij een coach die heeft gewerkt op Internal Family Systems (IFS)-therapie. Zij leerde me mijn emoties te observeren, in plaats van daaruit te reageren. Je kunt het vergelijken met een kleuterklas waarin één kind staat te huilen, een ander de radslag doet en weer een ander boos op kussens inslaat, maar de juf toezicht houdt. Zo werkt het ook met je emoties. Je kunt je boos, blij of verdrietig voelen, maar ondertussen blijf je ook altijd degene met het overzicht die vanuit oordeelloosheid en nieuwsgierigheid naar de emoties kan kijken.”
Helpt meditatie daar ook bij?
“Absoluut. Meditatie staat voor mij gelijk aan observeren. Voor het kijken naar wat zich in je systeem aandient. Soms betekent dat dat ik alleen maar gedachtes voorbij zie komen. Soms is het pure rust. Door die dingen zonder oordeel te aanschouwen, breng je je innerlijke water tot rust. En dan pas zul je zien wat zich op de bodem bevindt.”
In het Latijn betekent geluk ‘felicitas’ of ‘fortuna’, wat ook wel wordt vertaald als ‘overvloed’.
Toen jij en Florine weer waren genezen besloten jullie samen een boek te ontwerpen: Rocky Roads, the journey from living on the edge to the center of life. Een Engelstalige gedichtenbundel vol wijze levenslessen met een positieve uitstraling. Hebben jullie deze inzichten tijdens het ziekteproces opgedaan?
“In het boek hebben we de verschillende fases van het ziekteproces omschreven. Van de depressie en de onderdrukking van de ziekte na de diagnose tot de acceptatie, de omarming en de realiteit. Tijdens mijn ziekte uitte ik mijn gevoel in het schrijven van gedichten, welke ik aan mijn zusje heb laten lezen. Zij herkende zich er heel erg in en heeft er toen schilderingen bij gemaakt. Uiteindelijk zijn we dat bij elkaar gaan brengen en hebben we het gebundeld tot dit boek. Hoewel het boek ‘The journey from living on the edge to the center of life’ heet, komen we er door de jaren heen steeds meer achter dat er niet één centrum in het leven is. Het centrum is overal. Toen we het boek in september 2021 uitbrachten hadden we geen plan. Inmiddels proberen we nieuwe dingen uit, zoals het voordragen van bepaalde gedichten op muziek en spoken word.”
Heeft dit alles je perceptie op geluk nog veranderd?
“Zeker. Voor mijn ziekte zocht ik geluk vooral buiten mezelf. In relaties, vriendschappen en materiële zaken. Tegenwoordig vind ik geluk in het bewustzijn. Het bewust zijn van mezelf en mijn omgeving. Op dit moment ben ik me bewust van de wind die waait, de bomen die hier in het park staan, dat we hier koffie kunnen drinken en dat er leven om ons heen is. In het Latijn betekent geluk ‘felicitas’ of ‘fortuna’, wat ook wel wordt vertaald als ‘overvloed’. Voor mij betekent geluk het bewustzijn van die overvloed, die er altijd is.”
Door jullie ziektes zijn jullie geconfronteerd met de eindigheid van het leven. Heeft dat je kijk op wie je bent nog veranderd?
“Ik kan me identificeren als barista, als reiziger of als iemand die veel mediteert. Maar dan beperk ik me slechts tot een stukje van mezelf. Je kunt het vergelijken met een boom, waarvan de takken de verschillende rollen zijn waarmee je je identificeert. Die rollen kunnen in een leven voortdurend veranderen en zijn bij mij tijdens mijn ziekte ook veranderd. Ik ben niet slechts één tak, maar de hele boom. In plaats van te zeggen ‘ik ben barista’, zeg ik liever ‘ik ben’. Als een tak sterft, houdt de boom toch ook niet op te bestaan?”
Geef een reactie