‘Wie zou je zijn, hoe zou je je voelen en wat zou je veranderen als je nog maar vijf dagen te leven had?’ Het zijn zomaar wat vragen die de 26-jarige Tom tijdens zijn sabbatical op zich liet inwerken tijdens de ‘Five Days to Live and Die’ retraite in Costa Rica. “Ik wilde leren de controle los te laten. Mijn leven voelde als één grote to-do list. Ik wilde iets worden en ambities nastreven, maar liep mezelf voortdurend in de weg door niet de tijd te nemen om mezelf te ontwikkelen” vertelt Tom me op een zonnige zondag in Deventer. “Als ik weer eens op reis ben, grappen mijn vrienden vaak naar elkaar: ‘Tom komt snel weer terug, ik hoop dat hij zijn rust gevonden heeft.’” Het is een uitspraak die Toms onrust treffend verwoord. “Ik was altijd bang om dingen te missen, waardoor ik alles snel en gehaast deed. Die onrust heeft me ook doen besluiten om mijn baan bij de overheid tijdelijk achter me te laten. Ik ergerde me steeds meer aan de traagheid waarmee besluiten werden genomen. Ik wilde door, nieuwe inzichten opdoen.”
Heeft je sabbatical je nieuwe inzichten opgeleverd?
“Ik ben mijn sabbatical begonnen met drie intenties: controle loslaten, werkinspiratie opdoen en leren houden van m’n eigen lichaam. Na een online Avatar Master –een cursus die draait om het loslaten van patronen– ben ik naar Costa Rica gevlogen voor onder meer een ayahuasca retraite: een ceremonie waarbij je een plantaardige, psychoactieve drank drinkt die je stimuleert om een innerlijke reis te maken. Dat drankje heeft me zoveel nieuwe inzichten bezorgd, dat ik nog bezig ben om ze in m’n leven te integreren. Of je gaat vijf jaar in therapie zonder ooit je trauma’s onder ogen te zien of je doet ayahuasca en wordt gedwongen om je trauma’s onder ogen te zien.”
Het klinkt alsof je voor vertrek al een duidelijk plan had gemaakt. Waarom wilde je specifiek deze dingen ontdekken?
“Na mijn studie Sociale Innovatie aan de Hogeschool van Breda heb ik anderhalf jaar in New York gewoond, waar ik werkte als au-pair. Daar leerde ik mijn toenmalige partner kennen. Via hem belandde ik in een –voor mij– totaal onbekende wereld vol (multi)miljonairs. In een jaar tijd hebben we twaalf keer gereisd: van Peru tot de Bahama’s. Hoewel geld ons overal bracht, voelde ik me totaal niet gelukkig. Als je alles kunt kopen wat je wilt, wat kun je dan nog bereiken? Het viel me op dat de mensen daar alleen maar oppervlakkig met elkaar spraken. Er zat geen diepgang in.”
“Geluk is een soort levenskompas en begint bij de basis.”
Heb je die diepgang in Costa Rica wel gevonden?
“Tijdens de ‘Five Days to Live and Die’ retraite was de centrale vraag: ‘wat zou je doen als je nog maar vijf dagen te leven had?’ In die vijf dagen moest ik me, samen met mensen van andere generaties uit andere landen, voorbereiden op m’n eigen dood. We onderzochten hoe we naar onze eigen levens keken en waar we bang voor waren en we schreven zelfs een afscheidsbrief. In die paar dagen heb ik zo’n hechte band opgebouwd met de andere deelnemers, dat ik zeker wel durf te zeggen dat ik die diepgang gevonden heb.”
Je voorbereiden op je eigen dood vormt nog al een contrast met de westerse idee om de dood te ontkennen. Waar komt je fascinatie voor de dood vandaan?
“Vroeger, toen ik een jaar of 5 was, werd ik elke nacht om drie uur ’s nachts huilend wakker. Omdat mijn ouders niet konden plaatsen waar dit vandaan kwam lieten ze een paragnost langskomen. Aangezien wij naast een Joodse kerkhof woonden, vertelde de paragnost ons dat twee Joodse kinderen elke avond aan me vroegen of ik met hen wilde spelen. Ik vond het eng en wilde slapen, dus barstte ik elke nacht in tranen uit.”
Geloof je in een leven na de dood?
“Na dat incident in m’n kindertijd heb ik me er lang voor afgesloten. Pas sinds kort sta ik er weer wat meer voor open. Dat we niet alles kunnen verklaren betekent niet dat er niet meer is. Als je kijkt naar alle geloven die er bestaan en goden die worden aanbeden, durf ik wel te beweren dat er meer is in het leven. Toch zijn er zoveel dingen die me intrigeren, dat ik niet snel zou kiezen voor één specifiek geloof. Ik hoef me nog niet per se ergens aan vast te klampen.”
Wat betekent geluk voor jou?
“Geluk is een soort levenskompas en begint bij de basis. Hoe je je voelt is allereerst afhankelijk van je slaapritme, voeding en beweging. Dingen die je dopamine- en serotonineniveau beïnvloeden. Rondom die basis word je geluksniveau bepaald door externe factoren, zoals je carrière en relaties. Wat ons –en vooral ook mijn– geluksgevoel in de weg staat is het gebrek aan berusting. Doordat ik altijd blijf streven naar meer, zal ik ook altijd ongeluk blijven ervaren. De mogelijkheden in het leven zijn zó zichtbaar, dat ik nooit tevreden ga zijn met wat ik heb. Dat is de pandemie van nu.”
“Of je gaat vijf jaar in therapie zonder ooit je trauma’s onder ogen te zien of je doet ayahuasca en wordt gedwongen om je trauma’s onder ogen te zien.”
Is er een vaccin om die pandemie te bestrijden?
“Wat ik tegenwoordig steeds vaker doe is de dag beginnen met drie dingen waar ik dankbaar voor ben. Door daar even bij stil te staan reflecteer ik op wat ik heb. Zoals Dora the Explorer me vroeger heeft geleerd heeft het leven een begin- en een eindpunt. Het eindpunt –de dood– staat al vast. Het is aan ons om de signalen, die het leven ons onderweg geeft, op te pikken. Daarvoor moeten we onszelf wel de ruimte geven om daarover na te denken; zowel fysiek en mentaal, als spiritueel.”
Geef een reactie